منظور از مبدأ تاريخ چيست
منظور از مبدأ تاريخ، زمان وقوع حادثه‌اي است كه ملتي آن را براي خود مبدأ قرار داده‌اند و زمان را با آن مي‌سنجند.
مهم‌ترين مبادي تاريخ مردم جهان عبارتند از:
سال خورشيدي: برابر است با 365 روز و 6 ساعت كه زمان گردش كره زمين به دور خورشيد است. سال شمسي (خورشيدي) مخصوص كلدانيان بوده كه بعد از بين رفتن كلدانيان، ايرانيان آن را معمول كردند.
سال كبيسه: سال خورشيدي را 365 روز محاسبه مي‌كند و 6 ساعت باقي مانده را روي هم جمع كرده و هر چهار سال يك‌بار (24 = 4 * 6) يك روز به سال اضافه مي‌كنند (366 روز) و آن را سال كبيسه مي‌نامند.
سال قمري: كه آن را هلالي هم مي‌گفتند، يعني مدتي كه قمر (ماه) از هلال يك دور خود را در مدت 29 روز و 12 ساعت و 43 دقيقه مي‌پيمايد. يك سال قمري 354 روز است.
مبدأ سال شمسي و سال قمري، هجرت حضرت رسول اكرم (ص) از مكه به مدينه است كه اين واقعه مهم را مبدأ اين دو تاريخ قرار داده‌اند.
سال مسيحي يا ميلادي: مبدأ آن تاريخ تولد حضرت مسيح است. ولادت مسيح، سه‌شنبه، 25 كانون اول، برابر با 311 تاريخ اسكندري است.
سال يزدگردي: اين سال بعد از اسلام مرسوم شد و مخصوص پارسيان بود. مبدأ آن جلوس يزدگرد در روز سه‌شنبه 22 ماه ربيع‌الاول سال يازدهم قمري، برابر ما (جزيران رومي) يعني سال 993 رومي يا اسكندري برابر با 16 ژوئن 632 ميلادي است كه 365 روز حساب مي‌شد.
سال رومي يا اسكندري: مبدأ آن روز دوشنبه سال 312 قبل از ميلاد كه مصادف با ابتداي سلطنت نيكانو، جانشين اسكندر است. بعضي مي‌گويند چون علماي اسكندريه پايه‌گذار آن بودند، به اين نام مشهور شد . ما‌ه‌هاي آن عبارتند از: كانون دوم (31 روز) ـ شباط (28 روز) ـ آذار (31 روز) ـ نيسان (30 روز) ـ اياز (31 روز) ـ حزيران (30 روز) ـ تموز (31 روز) ـ آب (31 روز) ـ‌ايلول )30 روز) ـ تشرين اول (31 روز) ـ تشرين دوم (30 روز) ـ كانون اول (31 روز)
اين ماه‌ها را عبرانيان متداول كردند.
سال جلالي: اين را تاريخ ملك‌شاهي يا سلجوقي يا فارسي مي‌گويند و مبدأ آن روز جمعه، دهم ماه رمضان 471 هجري قمري، مطابق با پانزدهم آذرماه 1295 رومي و سال 1078 ميلادي است. اين تاريخ در زمان ملك‌شاه سلجوقي مرسوم شد و جمعي از علما مانند حكيم عمر خيام، ابوالمظفر اسفزاري، ميمون بن نجيب واسطي، خواجه عبدالرحمن خازني، دعوت شدند و با كوشش عمر خيام تدوين و به تقويم جلالي مرسوم شد.
* نام سال‌ها: تركان ابيغوري براي هر سال نام حيواني را نهاده بودند كه ايراني‌ها نيز به تدريج از آن‌ها استفاده كردند. اين اسامي عبارتند از: موش، گاو، پلنگ، خرگوش، نهنگ، مار، اسب، گوسفند، ميمون، مرغ، سگ، خوك.
با حفظ اين شعر حافظ مي‌توانيد نام سال‌ها را به خاطر بسپاريد:
موش و بقر و پلنگ و خرگوش شمار
زين چار چو بگذري نهنگ آيد و مار
آن‌گاه به اسب و گوسفند است حساب
همدونه و مرغ و سگ و خوك آخر كار
براي تشخيص اين كه هر سال با كدام يك از اين نام‌ها مطابقت دارد، از سال خورشيدي عدد 6 را كم كنيد، حاصل را بر 12 تقسيم كنيد، عدد باقيمانده‌ي اين تقسيم را كه حتماً كمتر از 12 است در نظر بگيريد، از شماره‌ي يك از موش شروع به شمردن كنيد، نام هر حيواني با عدد باقي‌مانده مطابقت كرد، سال همان حيوان است.
روش تبديل سال‌هاي خورشيدي و قمري به يك‌ديگر:
براي تبديل سال خورشيدي به قمري آن را در عدد 11 (اختلاف بين روزهاي خورشيدي و قمري) ضرب كرده و حاصل ضرب را به 354 (تعداد روزهاي سال قمري) تقسيم كنيد.
عدد حاصل را با سال خورشيدي جمع كنيد، سال قمري به دست مي‌آيد.
و براي تبديل سال قمري به خورشيدي آن را در عدد 11 ضرب كرده، حاصل‌ضرب را به عدد 365، تعداد روزهاي سال خورشيدي، تقسيم كنيد. عدد حاصل را از سال قمري كم كنيد تا سال خورشيدي به دست آيد.
براي تبديل سال خورشيدي به ميلادي:
عدد 621 را به سال خورشيدي اضافه كنيد، سال ميلادي به دست مي‌آيد. اگر 621 را از سال ميلادي كم كنيد، سال خورشيدي به دست خواهد آمد.
برچسب: ،
خبرنامه پیامکی